Compositie
De compositie in een foto
Een makkelijker woord voor compositie in de fotografie is indeling.
De compositie is heel belangrijk in een foto. Het is een poging tot het creëren van orde in de chaos van het moment.
Er zijn veel verschillende composities. Ik zal er een aantal noemen met voorbeeldfoto's en uitleggen wat het doet met de foto.
Symmetrische compositie
Dit is een compositie die zorgt voor veel rust en eenheid. Als je als het ware een spiegel in het midden van de foto zou zetten, zouden de twee helften (min of meer) hetzelfde zijn. Je ziet op deze foto dat het aan twee kanten niet helemaal hetzelfde is, het kan dus wel een beetje verschillen. Je kunt deze foto verticaal spiegelen, maar er zijn ook veel foto's die je horizontaal kunt spiegelen. Foto's met een symmetrische compositie zijn vaak statisch. Dat betekent dat het rustig is, niet bewegend, maar stil en kalm. Het tegenovergestelde van statisch is dynamisch. Dat betekent juist beweeglijk en actievol.
Centrale compositie
Dit is een compositie waarbij het aandachtspunt in het midden van de foto ligt. Bij deze foto is dat de berg die boven de heuvels, die er omheen liggen, uitsteekt. De aandacht van de kijker wordt gelijk getrokken door de berg. Ook deze compositie is vaak statisch. Je kunt het effect versterken door ook met het licht te spelen. Bij deze foto is dat niet gebeurd, maar als er veel licht op de berg zou vallen en de schaduw er omheen had gelegen, zou de berg er nog meer uitspringen. Je kunt deze compositie gebruiken als je een rustige en kalme sfeer wilt creëren.
Horizontale compositie
Bij deze compositie zijn er veel horizontale "lijnen" te zien. In deze foto zie je bijvoorbeeld de lijn van het water en het hekje, maar ook de wolken zijn voor het grootste deel horizontaal. Je kunt de foto (als je dat wilt) ook weer in evenwicht brengen door wat verticale lijnen toe te voegen. Dat is hier gedaan met de personen die daar lopen. Als je erg veel horizontale lijnen en weinig verticale lijnen hebt, ligt de focus vooral op de paar verticale lijnen die er zijn. Die "breken" als het ware de foto.
Verticale compositie
Bij deze compositie zijn er veel verticale lijnen te zien. Dit kan veel rust veroorzaken en ook een stukje orde. In deze foto zijn de ramen, de regenpijp en het bord verticaal. Ook zijn er een paar dingen horizontaal, zoals de stang waaraan het bord hangt en de stenen van het huis.
Vaak gaat het om de kleine dingen die een foto mooi maken. Let er dus op, als je de foto gaat maken, welke stukjes je nog wel op de foto laat passen en welke stukjes je weg laat vallen.
Onder deze ramen, op de grond, liepen heel veel mensen. Dat komt omdat dit een drukke winkelstraat was. Als ik dat erop had laten staan, was de foto veel drukker en onrustiger geworden en had de focus niet meer gelegen op het witte bord.
Diagonale compositie
Bij deze compositie zijn vooral veel schuine (diagonale) lijnen te zien. Dat zorgt voor een iets speelser effect en is dus ook minder statisch.
Je kunt, zoals in deze foto, de lijnen meer verticaal diagonaal laten lopen of je kunt ervoor kiezen om ze horizontaal verticaal te laten lopen. Let er wel op dat als je ze verticaal laat lopen, je de foto ook verticaal maakt en als je ze horizontaal laat lopen, je de foto ook horizontaal maakt. Dat zorgt weer voor de versterking van het effect.
Bij een diagonale compositie beweegt het oog van de kijker van de ene naar de andere hoek van de foto, waardoor deze compositievorm vaak wordt gebruikt om de aandacht uit te laten gaan naar het plekje waar je oog als het ware naartoe wordt "geleid".
Driehoekscompositie
Bij deze compositie zie je als het ware een driehoek in de foto staan. Bij deze foto is dat het water dat in de vorm van een driehoek stroomt. Deze compositie komt ook heel veel voor in foto's van meerdere personen. Het zorgt voor een speels effect en een mooie indeling van het beeld. De aandacht gaat hierbij gelijk uit naar hetgeen wat er in de driehoek te zien is.
Lijnen in je beeld
Dit is heel belangrijk als je een foto maakt: het verwerken van lijnen in je beeld. Dit gaat de kijker dan namelijk laten focussen op wat er aan het einde van de lijn te zien is. De lijn die je in je beeld verwerkt, moet dus naar het onderwerp leiden.
Dit is niet een hele duidelijke foto, maar toch zit hier ook een lijn in verwerkt. Het hekje rechtsonder in de foto "stuurt" je ogen naar het midden van de foto. Daarna beweeg je automatisch omhoog met je ogen. Hier is dus het hekje de lijn in de foto.
Bij deze foto is het veel duidelijker en er zijn ook meerdere lijnen die naar het onderwerp wijzen. De lijn van het looppad is natuurlijk het duidelijkst, maar ook is er een lijn van het gras die van links naar rechts (het onderwerp) loopt.
Framing
Door framing kan een foto veel opvallender en boeiender worden dan dat hij normaal zou zijn. Framing is het aanbrengen van elementen in je foto, zodat de aandacht uitgaat naar het onderwerp.
Het aanbrengen van elementen doe je aan de zijkanten van je foto. Het kan echt van alles zijn: boomtakken, een autodeur of een raam zijn goede voorbeelden, maar je kunt net zo goed onscherpe elementen, schaduwgebieden, andere mensen of grassprieten gebruiken. Het is maar net op welke plek je bent en wat je daar kunt vinden. Je hoeft overigens niet zelf een tak of bloemen aan de zijkant van je beeld vast te gaan houden. Het is het belangrijkste dat het natuurlijk aanvoelt en dat bereik je alleen als het ook echt natuurlijk is.
Bij deze foto heb ik gebruik gemaakt van het muurtje dat op de voorgrond te zien is. Doordat het onscherp en onderin het beeld is, ligt daar niet de focus op en helpt het om te kijken naar het deel van de foto wat wel scherp is. Framing kan daarom ook een aangenaam gevoel van diepte toevoegen aan een foto, waardoor een tweedimensionale afbeelding een driedimensionaal gevoel krijgt.
Bij deze foto's is het kader helemaal rondom het onderwerp geplaatst. Het zijn ook mooie, natuurlijke elementen, waardoor het heel natuurlijk aanvoelt. Bij de linker foto had alleen de lichtgroene struik op de voorgrond wat donkerder mogen zijn, want nu staat hij eigenlijk het onderwerp in de weg. Hij verstoort nu het beeld, doordat hij veel lichter is dan het onderwerp. Bij de rechter foto is er niet echt een onderwerp om op te focussen, maar het is wel mooi om door het raam te kijken. Beide foto's zijn dus niet helemaal correct.
Bij deze foto heb ik het wel goed gedaan. De bomen, die voor de framing zorgen, zijn donker en niet te opvallend. Zo staan ze niet in de weg en ligt de focus op de berg die wel in het licht staat. De framing van deze foto is niet helemaal rondom, dat zorgt ervoor dat het wat ruimer en vrijer aanvoelt. In de bergen vind ik dat heel belangrijk, want alles is daar groot en machtig, maar als je bijvoorbeeld een knus en gezellig moment wilt vastleggen is het aan te raden om de framing wat meer rondom te laten lopen!
Ik hoop heel erg dat u wat geleerd heeft van dit artikel en dat u nu zelf ook aan de slag kunt! Als u nog vragen of opmerkingen heeft, neem dan gerust contact met mij op!